در این مقاله به بررسی فواید و خواص خرما برای سلامت انسان خواهیم پرداخت و این موضوع را از منظر طب سنتی، احادیث اهل بیت و آیات قرآن کریم تحلیل خواهیم کرد.

درخت نخل که متعلق به خانواده palmae است، میوه‌ای به نام خرما (phoenix dactylifera) تولید می‌کند. خرما به عنوان یکی از منابع تغذیه‌ای حیاتی در کشورهای جنوب غرب آسیا و شمال آفریقا شناخته می‌شود. این میوه به طور معمول در ۳۵ کشور مختلف در سراسر جهان کشت می‌شود، به ویژه در آسیای میانه، شمال آفریقا، بخش‌های مرکزی و جنوبی آمریکا، جنوب اروپا، هند و پاکستان.

ایران پس از مصر، دومین تولیدکننده بزرگ خرما در جهان به شمار می‌رود و عراق و عربستان سعودی نیز از دیگر کشورهای مهم در این زمینه هستند.

حدود ۷۰ درصد خرما از کربوهیدرات (قند) تشکیل شده که این امر باعث می‌شود این میوه انرژی بالایی داشته باشد. به طور تقریبی، ۱۰۰ گرم خرما حدود ۳۱۴ کیلوکالری انرژی فراهم می‌کند. نیاز روزانه انرژی برای مردان بالغ بین ۲۳۰۰ تا ۲۹۰۰ کیلوکالری و برای زنان بالغ بین ۱۹۰۰ تا ۲۲۰۰ کیلوکالری است. بنابراین، ۱۰۰ گرم خرما تقریباً ۱۲ تا ۱۵ درصد از این نیاز را تأمین می‌کند. در خرمای خشک، میزان آب کاهش یافته و درصد قند و مدت زمان نگهداری آن افزایش می‌یابد.

خرماT منبعی غنی از کربوهیدرات‌ها (ساکارز، فروکتوز، نشاسته) و ویتامین‌ها (ویتامین C، B۲، B۱، A) است. همچنین، این میوه حاوی مقادیر زیادی مواد معدنی مانند آهن، کلسیم، فلوئور، مس، منیزیم، منگنز، پتاسیم، فسفر، سدیم، سولفور، برم، سلنیوم و روی می‌باشد.

تحقیقات نشان داده‌اند که خرما نه تنها یک منبع کامل انرژی است، بلکه در درمان و پیشگیری از بسیاری از بیماری‌ها نیز مؤثر است. خواص تغذیه‌ای و درمانی خرما در قرآن، احادیث و طب سنتی نیز مورد تأکید قرار گرفته است.

خرما در قرآن کریم

خرما به عنوان یکی از میوه‌های بهشتی و پربرکت در قرآن کریم به وفور ذکر شده است. نام این میوه در سوره‌های مریم، شعراء، انعام، رعد، عبس، اسراء، مومنون، یس، ق، قمر، حاقه، کهف، نحل، طه و الرحمن آمده است. همچنین در دیگر کتاب‌های آسمانی نیز به خرما اشاره شده است. در مجموع، در ۲۰ مورد به درخت خرما (نخل) اشاره شده و واژه «لینه» نیز به این درخت تعلق دارد.

در آیه ۲۵ سوره مریم آمده است:
«وَ هُزِّي إِلَيْكِ بِجِذْعِ النَّخْلَةِ تُساقِطْ عَلَيْكِ رُطَباً جَنِيًّا»

این آیه در زمان تولد حضرت عیسی به حضرت مریم (س) نازل شده و نشان می‌دهد که خرما غذایی کامل و مناسب برای زنان باردار است و تأثیرات مثبتی بر روی مادر و نوزاد دارد.

«درخت خرما» (نخل، نخیل، نخله) کلمه نخل و نخیل در ۲۰ آیه از قرآن کریم آمده است. در هشت آیه، نخل به تنهایی ذکر شده و در ۱۲ آیه دیگر همراه با میوه‌هایی مانند زیتون، انار و انگور، ذکر شده است. علاوه بر کلمه نخل، نام نوعی درخت خرما به نام (لینه) در سوره «حشر آیه ۵» آمده است،. در سوره «نحل آیه ۶۷» نوشیدنی فرآهم شده از خرما به عنوان رزق نیکو یاد شده است.

«وَ جَعَلْنا فِيها جَنَّاتٍ مِنْ نَخِيلٍ‌»

و در آن باغهايى از نخل‌ها قرار داديم

قرآن کریم، باغ‌های سر سبز خرما را از آیات الهی ذکر می‌کند و از خرما به عنوان میوه‌ای بهشتی نام می‌برد.

احادیث اهل بیت (ع) در مورد خواص خرما

پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود: زن را در ماهی که می زاید، خرما بخورانید که فرزندش بردبار و پاکدامن خواهد بود.

امیر مؤمنان (علیه السلام): تمر بخورید که شفا هر دردی است.

جبرئیل گفت: برنی (نوعی خرمای عالی ) آب ستون فقرات را می افزاید.

عجوه از بهشت است و درمان زهر در آن است. (در برخی از روایات، خرما با نام های برنی، عجوه و دیگر اسامی ذکر شده است)

خواص خرما برای سلامتی

مصرف منظم خرما می‌تواند به سلامتی انسان کمک‌ کرده و فواید زیادی را برای بدن انسان به همراه دارد:

– در وعده صبحانه، خرما می‌تواند به پیشگیری از سرماخوردگی و کاهش علائم آسم کمک کند.
– این میوه به کاهش سرفه، روماتیسم، مشکلات ادراری، گوارشی، التهابات معده و بیماری‌های تنفسی کمک می‌کند.
– ویتامین A موجود در خرما به تقویت بینایی کمک می‌کند.
– خرما یک ماده مغذی و آرام‌بخش است که به بهبود تب، فشار خون بالا و خستگی کمک می‌کند.
– این میوه می‌تواند از التهاب مفاصل، انسداد عروق قلب، سرطان و بیماری آلزایمر جلوگیری کند.
– همچنین به بهبود سطح گلوکز خون و عملکرد کبد کمک می‌کند.
– ریزش مو به ویژه در خانم ها را کنترل می کند.
– رفع کم خونی

برای آشنایی بیشتر با خواص خرما و فواید آن، مقاله بررسی خواص خرما در قرآن، احادیث، طب سنتی و طب نوین را مطالعه کنید.

خواص خرما در طب سنتی

در طب سنتی، طبع خرما به نوع تازه یا خشک آن بستگی دارد. خرمای تازه دارای طبع گرم و تر است، در حالی که خرمای خشک طبعی گرم و خشک دارد.

از دیدگاه طب سنتی، فواید خرما شامل موارد زیر است:

– جلوگیری از سفید شدن زودرس مو
– جلوگیری از چین و چروک پوست و ایجاد پوستی زیبا
– کاهش فشار خون و دیابت
– مفید در دوران بارداری و برای سلامت دستگاه عصبی جنین

این مقاله تنها بخشی از خواص خرما را بیان می‌کند. علاوه بر این موارد، خواص دیگری نیز وجود دارد که نشان می‌دهد خرما از نظر طب سنتی و مدرن، سرشار از خاصیت و فایده است.