
در این مقاله به اصول پاکسازی بدن از سموم می پردازیم.
حفظ مواد ضروری و دفع مواد زائد
چه خواهیم گفت؟
- کلیات پاکسازی
- پاکسازی دستگاه تنفس
- پاکسازی دستگاه گوارش
- پاکسازی دستگاه ادراری
- بهداشت فردی (تعریق و حمام)
- روزه داری
کلیات پاکسازی
نگهداشت مواد مفید (احتباس)
و دفع مواد زائد(استفراغ)
تعریف احتباس و استفراغ:
حفظ آنچه که باید : مواد مورد نیاز بدن
دفع آنچه که لازم نیست: مواد زائد و حاصل متابولیسم غذاها و داروها
انواع مسیرهای پاکسازی در بدن:
تنفس
کلیه ها
دستگاه گوارش
تعریق
ترشحات بینی و سینوس ها
اگر سبک زندگی سالم را رعایت نکنیم و به این نکات توجه نکنیم چه اتفاقی می افتد؟
مشکلات کلیوی و ادراری
یبوست
سینوزیت مزمن و عوارض آن
دستگاه تنفس
- فایده تنفس چیست؟
عملکرد اصلی دستگاه تنفس تأمین اکسیژن کافی برای سوخت و ساز بدن و خارج کردن دیاکسیدکربن حاصل از سوخت و ساز بدن از گردش خون است.
- عوامل زیان آور برای دستگاه تنفس کدام است؟
به طور کلی هوای سرد برای ریه مضر است مگر در کسی که در اثر قرارگیری در هوای بسیار گرم، دچار ناراحتی شده باشد.
چگونه دستگاه تنفس را تقویت کنیم؟
همانطور که ما برای تقویت عضلات بدن نیاز به ورزش داریم، دستگاه تنفس ما هم برای قوی شدن نیاز به ورزش دارد. ورزش اختصاصی ریهها، خواندن با صدای بلند و نفسهای عمیق و طولانی است که دستور آن در ادامه گفته شده است. این الگوی نفس کشیدن علاوه بر اثرات تقویتی برای ریهها، میتواند موجب بهبود عملکرد سیستم عصبی، هورمونی و قلب و عروق شود.
دستور تنفس دیافراگمی (شکمی)
در طول روز 3 تا 5 نوبت، هر بار 5 تا 10سیکل الگوی تنفس زیر را انجام دهید.
توصیه میشود حداقل یک نوبت در هوای تازه و خنک صبحگاهی و یک نوبت پیش از خواب باشد. چنانچه به هوای خنک دسترسی نداشتید از بوهای مفرح و خنک مانند گلاب، خیار، پوست پرتقال، به و سیب بهره ببرید. هر سیکل این تنفس 10 تا 12 ثانیه (مجموعاً 15 دقیقه در شبانه روز) طول میکشد.
مرحله اول: دم عمیق به مدت 3 تا 4 ثانیه از راه بینی به طوری که ظرفیت ریهها کاملاً پر از هوا باشد. دم باید شکمی باشد (بدون بالا رفتن شانه و سینه)؛
مرحله دوم: مکث و حبس نفس به مدت 2 ثانیه؛
مرحله سوم: بازدم عمیق به مدت 3 تا 4 ثانیه از راه دهان به طوری که با کمک عضلات شکم، تمام هوای مانده در ریه بیرون برود؛
مرحله چهارم: وقفه تا تنفس بعدی به مدت 2 ثانیه.
ترشحات بینی و سینوس ها
با ترشحات بینی و سیونوس ها چه کنیم؟
- کمک به دفع ترشحات : شستشوی بینی ، حلق و سینوس ها
- بخور
- داروهای آنتی هیستامین در ابتدای بیماری ممنوع
- مصرف داروها زیر نظر پزشک و پرهیز از خود درمانی
- کامل کردن دوره درمان
شست و شوی بینی
ابتدا دستان خود را با آب و صابون بشویید.
محلول شستشوی بینی را آماده کنید. اگر از ظرفی استفاده میکنید که با پودر نمک فروخته شده است،
دستورالعمل ها را برای تهیه محلول دنبال کنید.
برای تهیه محلول خانگی، یک فنجان آب جوشانده مقطر را با ¼ قاشق چایخوری نمک مخلوط کنید.
از مصرف نمک یددار خودداری کنید.
رو به جلو کمی خم شوید و به روبرو نگاه کنید.
از طریق دهان نفس بکشید. نوک یا دهانه ظرف را داخل سوراخ بالای بینی خود قرار دهید. ظرف را کج کنید یا بطری یا سرنگ را فشار دهید تا آب از سوراخ بالای بینی شما بالا برود. هنگامی که آب به سمت پایین می ریزد، به آرامی نفس بکشید تا باقی مانده محلول هم از دستگاه تنفسی خارج شود. با تکرار این مراحل سمت دیگر سوراخ بینی خود را نیز شست و شو دهید.
پیشگیری از نزله
- پوشاندن سر در برابر سرما و بعد حمام
- شستشوی روزانه بینی و حلق
- پرهیزات غذایی: چیپس و پفک ، آب سرد ناشتا یا بعد ورزش، ماست و دوغ همراه غذا، سیر و پیاز خام، پنیر لیقوان ، نوشابه گازدار
- مصرف خوراکی های مفید: بادام، کشمش و مویز ، سیب، به
دستگاه گوارش
دستگاه گوارش (دفع مدفوع)
اهمیت دستگاه گوارش
دستگاه گوارش وظیفه اولین مراحل هضم غذا جهت تأمین غذای لازم برای سلولها را به عهده دارد و همچنین مهمترین مسیر دفع فضولات از بدن است. لذا نگهداشت و جذب مواد غذایی ضروری و دفع مواد زاید به مقدار مورد نیاز و در زمان مناسب توسط این دستگاه، برای حفظ سلامتی انسان بسیار مهم است. اختلال در عملکرد صحیح دستگاه گوارش، موجب پدید آمدن انواع اسهال و استفراغ (قی) و یا یبوست میشود که میتواند زمینهساز بیماریهای دیگر باشد و سلامتی فرد را با خطر جدی مواجه کند.
دفع
دفع طبیعی مواد زاید از دستگاه گوارش چگونه است؟
مواد غذایی که جذب نمیشوند از طریق مدفوع از بدن دفع میگردند. روده بزرگ شامل پسروده (کولون)، راستروده و مقعد میباشد. طول روده بزرگ حدود یک و نیم متر است. آبی که برای گوارش بهکار میرود در روده بزرگ بازجذب میشود و باعث ایجاد مدفوع میگردد.
هنگامی که مدفوع به راستروده میرسد، بر اثر انقباضاتی که در راستروده ایجاد میشود و ماهیچههای دریچه مقعد را شل مینماید و احساس دفع مدفوع به شخص دست میدهد. معمولاً حدود یک تا سه روز طول میکشد که غذا از دهان تا مقعد برسد.
دریچه مقعد، ماهیچههای حلقوی شکلی میباشند که کنترل باز و بسته شدن مقعد را در اختیار دارند.
تعریف و علائم یبوست:
- دفع کمتر از یک یا دو بار در روز
- احساس سختی و فشار در هنگام دفع
- دفع ناکامل
- عدم تخلیه روان و راحت
نشانه ها و عوارض یبوست در کودکان:
- بی اشتهایی
- دل درد
- بدخلقی
- بدخوابی
- حتی کاهش وزن
عوارض یبوست مزمن و طولانی مدت:
- احتمال ایجاد شقاق یا بواسیر
- تغییر میکروبیوم روده
- سوء هاضمه
- اختلال خواب
- احتمال ابتلا به بیماری هایی مانند دیابت، فشارخون یا بیماری قلبی عروقی در بزرگسالی
پیشگیری از یبوست
- در هنگام احساس نیاز به دفع به هیچ وجه آن را به تعویق نیندازید
- از موقعیتهای استرسزا یا خشمآور دوری کنید؛
- ماساژ کف پا و ماساژ شکم
- ورزش را فراموش نکنید
- خواب مناسب داشته باشید
- حتی الامکان از توالتهای ایرانی استفاده کنید
توصیه های تغذیهای پیشگیری از یبوست:
ساعات منظم غذایی را رعایت نمایید: داشتن یک برنامه غذایی منظم بدن را برای ایجاد هماهنگی در هضم، جذب و دفع مواد یاری میدهد؛
روزانه به اندازه کافی مایعات متناسب با مزاجتان مصرف کنید.
از میوههای ملیّن مانند انجیر، انگور، توتفرنگی، گلابی، زردآلو، زیتون، کیوی و شربت آلو با دمای گرم؛ استفاده کنید.
غذاهایی که با نان سبوسدار خورده میشود مصرف کنید و کمتر برنج بخورید؛
مصرف مرتب آش ساده طبی برای اکثر افراد مناسب است؛
از مصرف غذاهای خشکیآور و یبوستزا مانند برنج، میوههای ترش و گس ،انواع فست فودها، قهوه، نسکافه، ترشیها، ماکارونی، لازانیا، قارچ، غذاهای آماده و کنسروی، غذاهای حاوی مواد نگهدارنده، مواد غذایی شور یا پر ادویه خودداری نمایید.
تدابیر دفع ادرار
نقش دستگاه ادراری در بدن انسان چیست؟
دفع مواد زائد موجود در خون از طریق کلیه ها و مجاری ادراری
برای حفظ سلامتی دستگاه ادراری و کلیهها باید به چه نکاتی توجه کنیم؟
هرگاه فرد احساس دفع ادرار دارد بهتر است از حبس ادرار خودداری کند
شستشوی مناسب با آب پس از دفع ادرار جهت پیشگیری از عفونت و زخم بسیار مهم است؛
حمام طولانی مدت یا توقف طولانی در آب گرم میتواند به کلیه آسیب برساند.
بستن مداوم کیفهای کمری ممکن است به کلیه آسیب زده و بهتر است از آن اجتناب شود؛
نوشیدن آب بسیار سرد و نوشیدنیهای سرد به خصوص در حالت ناشتا و بعد از حمام و ورزش، برای کلیه خوب نیست؛
خوابیدن بر بستر و زمین سرد، باعث ضعف کلیه است و توصیه نمیشود؛
مصرف دیرهنگام شام به کلیه آسیب میزند؛
پیشگیری از یبوست و درصورت لزوم درمان آن برای حفظ سلامت کلیهها مهم است.
تعریق
عرق کردن چه فوایدی دارد؟
- تنظیم دمای بدن؛
- پاکسازی بدن از مواد زاید و سموم؛
- حفظ سلامت بدن.
برای رفع بوی بد عرق چکار کنیم؟!
- استحمام مرتب
- استفاده از مواد طبیعی مانند روغن بادام، مورد یا آب لیمو تازه بلافاصله بعد استحمام
- جلوگیری از بدانباشت مواد زائد در بدن
استحمام
فواید حمام:
پاکیزگی و رفع بوی بد بدن
پاکسازی پوست و بدن از مواد زائد
باز شدن منافذ پوستی و کمک به دفع مواد زائد
آرامش بخشی و کمک به خواب
گرم کردن یا خنک کردن بدن
روزه داری
روزهداری چه فایدهای برای بدن ما دارد؟
پاکسازی
پیشگیری از بیماری ها
کاهش وزن مختصر در افراد چاق
حفظ سلامت عمومی بدن
وعده سحر چه بخوریم و چه نخوریم؟
بهتر است غذای سحر شبیه به غذای ناهار باشد. مصرف غذای مناسب کمک میکند
که در طول روز مدت بیشتری سیر بمانید.
اما منظور ما مصرف غذاهای دیرهضم (مانند ماکارونی، هلیم و مانند آن) نیست.
با توجه به اینکه مصرف همزمان مایعات و غذا سبب ایجاد اختلال در هضم و ضعف گوارش میشود، بهتر است مایعات در وعده سحر کمی قبل از صرف وعده سحری مصرف شوند. بعد از آن نیز از مصرف مایعات زیاد باید پرهیز کنید.
چه کنیم تا در طول روز کمتر تشنه شویم؟
- مایعات کافی مصرف کنید: عدممصرف مایعات در فاصله بین افطار تا سحر به
خصوص در فصول گرم و بخصوص در گرم مزاجان، سبب ایجاد عطش زیادی میشود.
- از مصرف غذاهای پر ادویه و مصرف زیاد سرخکردنیها پرهیز کنید
- در طول روز حداقل مواجهه با آفتاب را داشته باشید.
- مصرف خورشهای همراه با آلو، تمرهندی و زرشک در وعده سحر یا افطار نیز کمککننده است.
رفع عطش
نوشیدنی های کمک کننده برای رفع عطش که به حفظ سلامتی در ماه رمضان نیز کمک میکند:
- شربت آبلیمو کم شیرین (میتواند با کمی زعفران همراه باشد)؛
- شربت خاکشی و تخم شربتی؛
- شربت کاسنی (کاسنی + گلاب و خاکشی)؛
- دمنوش نعناع؛
- شربت سکنجبین؛
- آب سیب؛
- تخم خرفه خیسانده در دوغ
افطار بخوریم یا شام؟
بهتر است وعده افطار و شام از هم جدا باشند.
وعده افطار مانند یک صبحانه سبک. وعده شام با دو تا سه ساعت فاصله شبیه به یک وعده شام معمولی باشد. با توجه به کوتاه بودن فاصله افطار تا سحر در فصول گرم سال، بهتر است از شام صرف نظر کرده و وعده غذایی مفصلتر را به سحر موکول کنید.
برای افطار چه بخوریم؟
- آب جوش، همراه با ناشربت عسل و یک عدد خرما؛
- شله زرد، فرنی و شیربرنج (در افراد با مزاج تر همراه با مقدار کمی دارچین)؛
- یک کاسه انواع آش و سوپ سبک مانند سوپ جو؛
- نان برشته سبوسدار همراه کمی پنیر، گردو و سبزی؛
- نان، کره و مربا (در افراد با ضعف معده، مربای به مناسبتر است)؛
- شیرگرم همراه چهار مغز.
- اگر با مصرف غذاهای آبکی و مایعاتی مثل شیر و چای شیرین، ترش میکنید، بهتر است در وعده افطار از غذاهای جامدتر استفاده کنید.
روزه اولی ها چه نکاتی را باید رعایت کنند؟
- رعایت دقیق تر موارد گفته شده قبلی
- تهیه خوراکی های سالم باب طبع نوجوان
- داشتن تنوع غذایی برای تامین کامل تر مواد غذایی مورد نیاز در سنین رشد